.png "ವೀಕ್ಷಿಸಿ: ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ 'ನಾಗ ಪಂಚಮಿ' ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಹಾವುಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ (Video)")
ವೀಕ್ಷಿಸಿ: ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ 'ನಾಗ ಪಂಚಮಿ' ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಹಾವುಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ (Video)
.png)
ಬಿಹಾರದ ಸಮಸ್ತಿಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿಂಘಿಯಾ ಘಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ 2025 ರ ಜುಲೈ 15 ರಂದು ನಡೆದ ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಜಾತ್ರೆಯು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಭಕ್ತರು ಜೀವಂತ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ, ಕತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ತೋಳಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಿಂಘಿಯಾ ಘಾಟ್‌ನಿಂದ ಬೂಢಿ ಗಂಡಕ್ ನದಿಯ ತೀರದವರೆಗೆ ಊರ್ವಲಂ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಗ ದೇವತೆಯಾದ ಮಾತಾ ವಿಷ್ಹರಿಯ ಪೂಜೆಯ ಸುತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದು, ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಕ್ಷೇಮ, ಫಲವತ್ತತೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಘಟನೆಯ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ, ಆದರೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಘಟನೆಯ ವಿವರ
ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯು ಹಿಂದೂ, ಜೈನ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಐದನೇ ದಿನದಂದು (ಜುಲೈ/ಆಗಸ್ಟ್) ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಬಿಹಾರ, ಕರ್ನಾಟಕ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಮಸ್ತಿಪುರದ ಸಿಂಘಿಯಾ ಘಾಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಈ ಜಾತ್ರೆಯು ಮಿಥಿಲಾ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ (ಖಗರಿಯಾ, ಸಹರ್ಸಾ, ಬೆಗುಸರಾಯ್ ಮತ್ತು ಮುಜಫರ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ) ನೂರಾರು ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
ಜಾತ್ರೆಯು ಸಿಂಘಿಯಾ ಬಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮಾತಾ ಭಗವತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಭಕ್ತರು ಬೂಢಿ ಗಂಡಕ್ ನದಿಯ ತೀರಕ್ಕೆ ಊರ್ವಲಂಗೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಹಿರಿಯರವರೆಗೆ, ಭಕ್ತರು ಜೀವಂತ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಗೌರವದಿಂದ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು, ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಕೈ, ಕತ್ತು, ತೋಳು ಅಥವಾ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು ಊರ್ವಲಂಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ದೃಶ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ಭಕ್ತರು ಹಾವುಗಳನ್ನು ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಭೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಾವುಗಳನ್ನು ದೈವಿಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಈ ಆಚರಣೆಯು ಮಾತಾ ವಿಷ್ಹರಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು 300 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹಳೆಯದಾಗಿದ್ದು, ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಆಸೆಗಳು ಈಡೇರಿದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದ ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯಲ್ಲಿ "ಝಾಪ್" (ಕಾಣಿಕೆಗಳು) ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲು ಮರಳಿ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಹಾವುಗಳನ್ನು ಗೌರವದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳ ನಂತರ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಸಮೀಪದ ಕಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ವರ್ಷ, ಯಾವುದೇ ಹಾವು ಕಡಿತ ಅಥವಾ ಗಾಯಗಳ ವರದಿಗಳಿಲ್ಲ, ಇದು ಸ್ಥಳೀಯರ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಹಾವುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವ
ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಕ್ತರು ನಾಗ ದೇವತೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಹೋದರರಿಗೆ, ಹಾವು ಕಡಿತದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ದೊರೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ ಆಶೀರ್ವಾದ ಸಿಗುವುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ, ರಾಜ ಜನಮೇಜಯನ ಸರ್ಪ ಸತ್ರ ಯಜ್ಞವನ್ನು ಆಸ್ತಿಕ ಋಷಿಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯ ಆಚರಣೆಗೆ ಮೂಲವಾಯಿತು.
ಸಿಂಘಿಯಾ ಘಾಟ್‌ನ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾತಾ ವಿಷ್ಹರಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ, ಮಹಿಳೆಯರು ಗಹ್ವರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ (ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳು ಅಥವಾ ಆವರಣಗಳು) ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ, ಫಲವತ್ತತೆ, ಕುಟುಂಬದ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಭಕ್ತರು ಹಾಲು, ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಾವಿನ ಬಿಲಗಳ ಬಳಿ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಈ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ
ಈ ಜಾತ್ರೆಯ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ Xನಲ್ಲಿ, ವೈರಲ್ ಆಗಿವೆ, ಇದು "ಇಂಡಿಯಾ ಇಸ್‌ನಾಟ್ ಫಾರ್ ಬಿಗಿನರ್ಸ್" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು X ಬಳಕೆದಾರರು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿರಾಸತ್ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, "ನಾಗ ಪಂಚಮಿಯ 300 ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಜೀವಂತವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಒಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯ Schedule-I ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವ ಕೋಬ್ರಾಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. 2002 ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಿಂದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬಟ್ಟಿಸ್ ಶಿರಾಲಾದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಸಮಸ್ತಿಪುರದ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಗಾಯಗಳು ವರದಿಯಾಗಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯರು ತಮ್ಮ ಆಚರಣೆಯು ಹಾವುಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಸ್ತಿಪುರದ ಸಿಂಘಿಯಾ ಘಾಟ್‌ನ ನಾಗ ಪಂಚಮಿ ಜಾತ್ರೆಯು ಬಿಹಾರದ ಮಿಥಿಲಾ ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಒಂದು ಅಪರೂಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಆಚರಣೆಯು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯರು ಈ ಜಾತ್ರೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿರಾಸತ್‌ನ ಭಾಗವೆಂದು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಾಣಿ ಹಕ್ಕು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ರಕ್ಷಣೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಜಾತ್ರೆಯು ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಒಂದು ಚಿತ್ರಣವಾಗಿದ್ದು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ನೈತಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
.png)
