ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳಿಗೆ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ನಿರಾಕರಣೆ; ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಿ ಗೆದ್ದಳು

ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವಿವರ

ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರ್ಯಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, 70% ದೈಹಿಕ ಅಂಗವಿಕಲತೆ ಹೊಂದಿರುವ ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಕುಟುಂಬ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಾಕರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಪಿಂಚಣಿ ಕೋರಿದ್ದ ಅವರಿಗೆ, ವಿವಾಹಿತಳಾದ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಪತಿಯ ಆದಾಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಸರ್ಕಾರ ನಿರಾಕರಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿ, ಅಂಗವಿಕಲ ಮಗಳಿಗೆ ವಿವಾಹದ ಸ್ಥಿತಿ ಅಥವಾ ಪತಿಯ ಆದಾಯ ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಪಿಂಚಣಿ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಿದೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ನಿರಾಕರಣೆ ಮತ್ತು ಕೇಸ್ ಹಿನ್ನೆಲೆ

ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ ತಾಯಿ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ಬಳಿಕ ಮಗಳು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ವಿವಾಹಿತಳು ಮತ್ತು ಪತಿ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರನಾಗಿ ವಾರ್ಷಿಕ ₹4.22 ಲಕ್ಷ ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ ಪಿಂಚಣಿ ನಿರಾಕರಿಸಲಾಯಿತು. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಟಿವ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನಲ್ (CAT) ಕೂಡ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಲುವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಪಂಜಾಬ್-ಹರ್ಯಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಮಗಳು ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪತಿ 100% ಅಂಗವಿಕಲನಾಗಿದ್ದು, ಮಗಳು ಸ್ವತಃ 70% ಅಂಗವಿಕಲತೆ ಹೊಂದಿ ಯಾವುದೇ ಆದಾಯ ಮೂಲವಿಲ್ಲದ ಗೃಹಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು

ಪಂಜಾಬ್ ಸಿವಿಲ್ ಸರ್ವೀಸಸ್ ರೂಲ್ಸ್ ವಾಲ್ಯೂಮ್ II, ರೂಲ್ 6.17ರ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂಗವಿಕಲತೆಯಿಂದ ಜೀವನೋಪಾಯ ಗಳಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥ ಮಗಳು 25 ವರ್ಷ ಮೀರಿದರೂ, ವಿವಾಹಿತಳಾದರೂ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹಳು. 2015ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 9ರ ಸೂಚನೆಯಂತೆ, ಅಂಗವಿಕಲ ಮಗಳ ಪತಿಯ ಆದಾಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬಾರದು. ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಸರ್ಕಾರದ ವಾದವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಬಾಕಿ ಪಿಂಚಣಿಯನ್ನು 9% ಬಡ್ಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ₹25,000 ವೆಚ್ಚ ವಿಧಿಸಿ ಆದೇಶಿಸಿದೆ.

ಕಾನೂನು ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗವಿಕಲ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕು

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳು 25 ವರ್ಷ ಮೀರಿದರೆ ಪಿಂಚಣಿ ಪಡೆಯಲು ಅರ್ಹಳಲ್ಲ. ಆದರೆ ದೈಹಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಅಂಗವಿಕಲತೆಯಿಂದ ಜೀವನೋಪಾಯ ಗಳಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥರಾದಲ್ಲಿ ಜೀವಮಾನಕ್ಕೆ ಪಿಂಚಣಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ, ವಿವಾಹದ ಸ್ಥಿತಿ ಪರಿಗಣಿಸದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು ಅಂಗವಿಕಲ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ನಿಯಮಗಳ ಸರಿಯಾದ ಅನ್ವಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ.

ಈ ತೀರ್ಪಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ

ಅಂಗವಿಕಲ ಮಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, 25 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮತ್ತು ಸ್ವಂತ ಆದಾಯವಿಲ್ಲದ ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳಿಗೂ ಪಿಂಚಣಿ ಸಿಗಬಹುದು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಇದು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅಂಗವಿಕಲರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಈ ತೀರ್ಪು ದೊಡ್ಡ ಆಸರೆಯಾಗಿದೆ.

ಬಳಸಿದ ಮೂಲಗಳು

The Economic Times (2025), LiveLaw.in (2025), InformalNewz, Punjab and Haryana High Court Judgment (2025), Central Administrative Tribunal Orders, Punjab Civil Services Rules Volume II. ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿ ಅಧಿಕೃತ ಮೂಲಗಳಿಂದ ದೃಢೀಕೃತವಾಗಿದೆ.

Disclosure: ಈ ಲೇಖನವು ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರ್ಯಾನ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ವರದಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ. ತೀರ್ಪು ಅಂಗವಿಕಲ ಮಗಳ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿವಾಹಿತ ಮಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸದೇ ಇರಬಹುದು.