ಕದನ ವಿರಾಮ: ಶಾಂತಿಯ ಕಿರುಗಾಲವೋ, ಕುತಂತ್ರದ ಮುಸುಕೋ? - ಪಾಕ್ ಈ ಹಿಂದೆಯೂ ಕದನ ವಿರಾಮದಲ್ಲಿ ಕುತಂತ್ರ ಮಾಡಿದ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ!
Sunday, May 11, 2025
ಕದನ ವಿರಾಮ ಎಂಬುದು ಯುದ್ಧದ ಕಾವಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯ ಕಿರುಗಾಲವನ್ನು ತರುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಸಂಘರ್ಷದ ಗುಂಪುಗಳು ಅಥವಾ ಸೇನೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಕ್ರಿಯ ಯುದ್ಧ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಶಾಶ್ವತ ಶಾಂತಿಯ ಗ್ಯಾರಂಟಿಯೇ? ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ, ಕದನ ವಿರಾಮವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶಾಂತಿಯ ಸೇತುವೆಯಾದರೆ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕುತಂತ್ರದ ಕಾಲಾವಕಾಶವೂ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕದನ ವಿರಾಮ (ಮೇ 10, 2025) ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚರ್ಚೆಗೆ ತಂದಿದೆ. ಈ ಲೇಖನವು ಕದನ ವಿರಾಮದ ಸ್ವರೂಪ, ನಿಯಮಗಳು, ಹಂತಗಳು, ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸದ ಕದನ ವಿರಾಮಗಳು, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರಗಳು, ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ.
---
ಕದನ ವಿರಾಮ ಎಂದರೇನು?
ಕದನ ವಿರಾಮ (Ceasefire) ಎಂದರೆ ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ಶತ್ರುಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಸಕ್ರಿಯ ದಾಳಿಗಳನ್ನು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಪ್ಪಂದ. ಇದು ಯುದ್ಧವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವ 'ಶಾಂತಿ ಸಂಧಾನ' (Peace Treaty) ಅಥವಾ 'ಯುದ್ಧ ವಿರಾಮ' (Armistice) ಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಕದನ ವಿರಾಮವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮೂರನೇ ದೇಶ, ಸಂಸ್ಥೆ (ಉದಾ: ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್) ಅಥವಾ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆಯ ಮೂಲಕ ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
ತಕ್ಷಣದ ಗುರಿ: ರಕ್ತಪಾತ ಮತ್ತು ಜೀವಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು.
-ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಗುರಿ: ಶಾಂತಿಯ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು, ಮಾನವೀಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಯುದ್ಧದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು.
ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಗುರಿ: ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಒಂದು ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಸೇನೆಯನ್ನು ಮರುಸಂಘಟಿಸಲು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅಥವಾ ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
---
ಕದನ ವಿರಾಮದ ನಿಯಮಗಳು
ಕದನ ವಿರಾಮದ ಯಶಸ್ಸು ಇದರ ನಿಯಮಗಳ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ಒಪ್ಪಂದದ ಗಂಭೀರತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕದನ ವಿರಾಮದ ನಿಯಮಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿರುತ್ತವೆ:
1. ಸಕ್ರಿಯ ದಾಳಿಯ ಸ್ಥಗಿತ: ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಬಳಕೆ (ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ, ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿ, ವಾಯುದಾಳಿ) ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ.
2. ಗಡಿರೇಖೆಯ ಗೌರವ: ಗಡಿರೇಖೆ (ಉದಾ: ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಲೈನ್ ಆಫ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ - LoC) ದಾಟಿ ಯಾವುದೇ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು.
3. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ: ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್‌ನಂತಹ ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷದ ಸಂಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಮಿತಿಯು ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
4. ಮಾನವೀಯ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ: ಗಾಯಾಳುಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಆಹಾರ, ಮತ್ತು ಇತರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು.
5. ಸಂಧಾನದ ನಿಯಮಗಳು: ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾದರೆ ಶಿಕ್ಷೆ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಮ, ಅಥವಾ ಪ್ರತಿದಾಳಿಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತಿಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
6. ಕಾಲಾವಧಿ: ಕದನ ವಿರಾಮವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ (ಕೆಲವು ದಿನಗಳು) ಅಥವಾ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಇರಬಹುದು.
ಆದರೆ, ಕದನ ವಿರಾಮದ ನಿಯಮಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿರದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ಪಕ್ಷವು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದರೆ, ಇದು ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ 2003ರ ಕದನ ವಿರಾಮವು ಯಾವುದೇ ಲಿಖಿತ ನಿಯಮಗಳಿಲ್ಲದೆ ಘೋಷಿತವಾಗಿತ್ತು, ಇದರಿಂದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು ಆರಂಭವಾದವು
---
ಕದನ ವಿರಾಮದ ಹಂತಗಳು
ಕದನ ವಿರಾಮವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ:
1. ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಮಾತುಕತೆ: ಯುದ್ಧದ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ನಷ್ಟವಾದಾಗ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಮೂರನೇ ದೇಶದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಆಗಬಹುದು.
2. ಒಪ್ಪಂದ ಘೋಷಣೆ: ಕದನ ವಿರಾಮದ ಕಾಲಾವಧಿ, ನಿಯಮಗಳು, ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಸಮಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಥವಾ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ.
3. ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ: ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ಸೇನೆಗಳಿಗೆ ಆದೇಶವನ್ನು ರವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಗಡಿರೇಖೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ವರದಿ: ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಲು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
5. ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮ: ಕದನ ವಿರಾಮ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರೆ, ಶಾಂತಿ ಮಾತುಕತೆಗೆ ದಾರಿಯಾಗಬಹುದು. ಒಡೆದರೆ, ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತೆ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಕದನ ವಿರಾಮ 2025: ಏನಾಯಿತು?
2025ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 22ರಂದು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪಾಹಲ್ಗಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 26 ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಭಾರತವು ಈ ದಾಳಿಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಜೈಷ್-ಎ-ಮೊಹಮ್ಮದ್ (JeM) ಮತ್ತು ಲಷ್ಕರ್-ಎ-ತೊಯ್ಬಾ (LeT) ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಗಳನ್ನು ದೂಷಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ, ಭಾರತವು 'ಆಪರೇಷನ್ ಸಿಂದೂರ್' ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಒಂಬತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಶಿಬಿರಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ 31 ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು 'ಆಪರೇಷನ್ ಬುನ್ಯಾನ್-ಅಲ್-ಮಾರ್ಸೂಸ್' ಎಂಬ ಉತ್ತರದಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ 26 ಸ್ಥಳಗಳ ಮೇಲೆ ಡ್ರೋನ್ ಮತ್ತು ಕ್ಷಿಪಣಿ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತಾದರೂ ಇವುಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿತು. ಈ ಘರ್ಷಣೆಯು ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು 30 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಿತು.
ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಣೆ: ಮೇ 10, 2025ರಂದು, ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ತಕ್ಷಣದ ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡವು. ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ತಮ್ಮ ಟ್ರೂತ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು: "ದೀರ್ಘ ರಾತ್ರಿಯ ಮಾತುಕತೆಯ ನಂತರ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ತಕ್ಷಣದ ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಶುಭಾಶಯಗಳು!"
ವಿವರಗಳು: ಭಾರತದ ವಿದೇಶ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ವಿಕ್ರಂ ಮಿಸ್ರಿ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಇಶಾಕ್ ದಾರ್ ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಿದರು. ಕದನ ವಿರಾಮವು ಮೇ 10ರ ಸಂಜೆ 5 ಗಂಟೆಯಿಂದ (IST) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು, ಮತ್ತು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಭೂಮಿ, ಗಾಳಿ, ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡವು.
ಮುಂದಿನ ಕ್ರಮ: ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮೇ 12ರಂದು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ.
ಆದರೆ, ತಕ್ಷಣದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ: ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಣೆಯ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀನಗರ, ಜಮ್ಮು, ಉಧಂಪುರ, ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಕಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಫೋಟಗಳು ವರದಿಯಾದವು. ಭಾರತವು ಇದಕ್ಕೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ದೂಷಿಸಿತು. ವಿಕ್ರಂ ಮಿಸ್ರಿ, "ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ, ಭಾರತದ ಸೇನೆ ಈಗ ಸೂಕ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಿದೆ," ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಭಾರತವು ಈ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ತನ್ನ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವಿನಿಂದ ರಾಜಿಯಾಗದೆ. ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಎಸ್. ಜೈಶಂಕರ್, "ಭಾರತವು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ದೃಢ ನಿಲುವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತದೆ," ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದರು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಇಂಡಸ್ ವಾಟರ್ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ವೀಸಾ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದು ಎಂಬ ಭಾರತದ ನಿರ್ಧಾರವು ತನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಗಂಭೀರತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸದ ಕದನ ವಿರಾಮಗಳು
ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಕದನ ವಿರಾಮಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕೇಂದ್ರಿತ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗಿವೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರದಿಂದ ಮುರಿದುಬಿದ್ದಿವೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆಗಳು:
1. 1948-49 ಕರಾಚಿ ಒಪ್ಪಂದ:
ಸಂದರ್ಭ: 1947ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮೇಲಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್‌ನ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಡಳಿತದ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿತು, ಕದನ ವಿರಾಮ ರೇಖೆ (Ceasefire Line - CFL) ರಚಿಸಲಾಯಿತು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರ: ಈ ಕದನ ವಿರಾಮದ ನಂತರವೂ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಒಳನುಗ್ಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಗೆರಿಲ್ಲಾ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು, ಇದು 1965ರ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
2. 1966 ತಾಷ್ಕೆಂಟ್ ಒಪ್ಪಂದ:
ಸಂದರ್ಭ: 1965ರ ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ತಾಷ್ಕೆಂಟ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುದ್ಧ-ಪೂರ್ವ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದವು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರ: ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದರೂ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು, ಇದು 1971ರ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
3. 1999 ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧ:
ಸಂದರ್ಭ: ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನೆ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು ಲೈನ್ ಆಫ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ (LoC) ದಾಟಿ ಭಾರತದ ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು. ಅಮೆರಿಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬಿಲ್ ಕ್ಲಿಂಟನ್‌ರ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರ: ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧವೇ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರದ ಉದಾಹರಣೆ. 1998ರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ ನಂತರ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಭಾರತದ ಒಳಗೆ ಒಳನುಗ್ಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಯೋಜಿಸಿತು, ಇದು ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿತ್ತು.
4. 2003 ಕದನ ವಿರಾಮ:
ಸಂದರ್ಭ: ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೇನಾ ನಿರ್ದೇಶಕರು (DGsMO) ದೂರವಾಣಿ ಮಾತುಕತೆಯ ಮೂಲಕ LoC ಯಲ್ಲಿ ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಇದು 2007ರವರೆಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿತು.
-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರ: 2008ರ ಮುಂಬೈ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯು (26/11) ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಲಷ್ಕರ್-ಎ-ತೊಯ್ಬಾದಿಂದ ಯೋಜಿತವಾಗಿತ್ತು, ಇದು ಕದನ ವಿರಾಮದ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಒಡೆಯಿತು.
5. 2021 ಕದನ ವಿರಾಮ:
-ಸಂದರ್ಭ: 2021ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ DGsMO ಜಂಟಿ ಹೇಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕ 2003ರ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಪುನರ್ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರ: 2025ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಾಹಲ್ಗಾಮ್ ದಾಳಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಬೆಂಬಲವು ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಮುರಿಯಿತು.
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕುತಂತ್ರದ ಮಾದರಿ: ಇತಿಹಾಸವು ತೋರಿಸುವಂತೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ತನ್ನ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅಥವಾ ಸೇನೆಯನ್ನು ಮರುಸಂಘಟಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧ, 26/11 ದಾಳಿ, ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ 2025ರ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮಿಲಿಂದ್ ದೇವರಾ, "ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ನಂಬುವುದು ಗ್ರೆನೇಡ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೈಕುಲುಕುವಂತಿದೆ," ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ಭಾರತದ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ.
---
ಇತರ ದೇಶಗಳ ಕದನ ವಿರಾಮ ಮತ್ತು ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು
ಕದನ ವಿರಾಮವು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇದರ ಯಶಸ್ಸು ಒಪ್ಪಂದದ ಗಂಭೀರತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು:
1.ಇಸ್ರೇಲ್-ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೈನ್ (2005):
ಕದನ ವಿರಾಮ: ಇಸ್ರೇಲ್ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೈನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು 2005ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.
ಉಲ್ಲಂಘನೆ: ಈ ಕದನ ವಿರಾಮವು ಕೆಲವೇ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮುರಿಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಯಿಂದ ದಾಳಿಗಳು ಮುಂದುವರಿದವು. ಹಮಾಸ್‌ನಿಂದ ರಾಕೆಟ್ ದಾಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಪ್ರತಿದಾಳಿಗಳು ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸಿದವು.
2. ಕೊರಿಯನ್ ಯುದ್ಧ (1953):
ಕದನ ವಿರಾಮ: ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ನಡುವಿನ ಕದನ ವಿರಾಮವು ಯುಎನ್‌ನ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ 1953ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಉಲ್ಲಂಘನೆ: ಈ ಕದನ ವಿರಾಮವು ಶಾಂತಿ ಸಂಧಾನಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಕಡೆಯಿಂದ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು ಮುಂದುವರಿದವು. ಆದರೆ, ಇದು ದೊಡ್ಡ ಯುದ್ಧವನ್ನು ತಡೆಯಿತು.
3. ಉಕ್ರೇನ್-ರಷ್ಯಾ (2014-15, ಮಿನ್ಸ್ಕ್ ಒಪ್ಪಂದ):
-ಕದನ ವಿರಾಮ: 2014-15ರಲ್ಲಿ ಮಿನ್ಸ್ಕ್ ಒಪ್ಪಂದದಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಕ್ರೇನ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ-ಬೆಂಬಲಿತ ಬಂಡುಕೋರರ ನಡುವೆ ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
-ಉಲ್ಲಂಘನೆ: ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಆಗಾಗ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೊಳಗಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ರಷ್ಯಾ-ಬೆಂಬಲಿತ ಬಂಡುಕೋರರು ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. 2022ರ ರಷ್ಯಾದ ಆಕ್ರಮಣವು ಈ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಸಂಪೂರ್ಣ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿತು.
ಈ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ತೋರಿಸುವಂತೆ, ಕದನ ವಿರಾಮವು ಒಪ್ಪಂದದ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ, ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ದೇಶ, ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಿಲ್ಲದೆ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
---
ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ
ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ 2025ರ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಶಾಂತಿಯ ಒಂದು ಭರವಸೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಿವೆ, ಆದರೆ ಇದರ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಸಂದೇಹ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿವೆ.
ಅಲ್ ಜಝೀರಾ: "ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕದನ ವಿರಾಮಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿವೆ, ಆದರೆ ಇದು ಎಷ್ಟು ಕಾಲ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾದುನೋಡಬೇಕು. ಇತಿಹಾಸವು ತೋರಿಸುವಂತೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ದುರ್ಬಲವಾಗಿವೆ."
-ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್: "ಕದನ ವಿರಾಮ ಘೋಷಣೆಯ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಗಳು ಕೇಳಿಬಂದಿವೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂದೇಹಗಳಿವೆ."
ಬಿಬಿಸಿ: "ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಯುಕೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಿಂದ ಒಪ್ಪಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಆದರೆ ಶ್ರೀನಗರದಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಗಳು ಕೇಳಿಬಂದಿರುವುದು ಒಪ್ಪಂದದ ದುರ್ಬಲತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ."
ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್: "ಕದನ ವಿರಾಮವು ದಶಕಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಡೆಯಿತು, ಆದರೆ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ವರದಿಗಳು ಬಂದಿವೆ."
---
ಭಾರತವು ಈ ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ತನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ವಿರೋಧಿ ನಿಲುವಿನಿಂದ ರಾಜಿಯಾಗದೆ. ಆದರೆ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ಘಟನೆಗಳು ಕೆಲವು ಪಾಠಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ:
1. ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯ: ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸವು ತೋರಿಸುವಂತೆ, ಕದನ ವಿರಾಮವು ಕುತಂತ್ರದ ಅವಕಾಶವಾಗಬಹುದು. 2025ರ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗಳು ಇದನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಗಡಿರೇಖೆಯಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರಬೇಕು.
2. ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಒತ್ತಡ: ಭಾರತವು ಇಂಡಸ್ ವಾಟರ್ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವೀಸಾ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದು ತನ್ನ ರಾಜತ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರೆ ತೀರ ಬೇಕಾದ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
3. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬೆಂಬಲ: ಅಮೆರಿಕ, ಯುಕೆ, ಮತ್ತು ಇತರ ದೇಶಗಳ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಭಾರತದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದೆ.
---
ಕದನ ವಿರಾಮವು ಶಾಂತಿಯ ಕಿರುಗಾಲವನ್ನು ತರುವ ಒಂದು ಭರವಸೆಯಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇದರ ಯಶಸ್ಸು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ಗಂಭೀರತೆ ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಜಾರಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ 2025ರ ಕದನ ವಿರಾಮವು ತೀವ್ರ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ತಡೆಯಿತು, ಆದರೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಡ್ರೋನ್ ದಾಳಿಗಳು ಒಪ್ಪಂದದ ದುರ್ಬಲತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿವೆ. ಇತಿಹಾಸವು ತಿಳಿಸುವಂತೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಕದನ ವಿರಾಮವನ್ನು ಕುತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ, ಮತ್ತು ಭಾರತವು ತನ್ನ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಕದನ ವಿರಾಮದ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಒಪ್ಪಂದದ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ.
ಭಾರತದ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಈ ಕದನ ವಿರಾಮವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ವಿರುದ್ಧ ದೃಢ ನಿಲುವು, ಸೇನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಒತ್ತಡವೇ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಶಾಂತಿಯ ಕೀಲಿಯಾಗಿದೆ. ಜನರ ಒಗ್ಗಟ್ಟು, ಸೇನೆಯ ಶಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ಈ ಸವಾಲನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಜ್ಜಾಗಿದೆ.