‘ನಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ತೀರ್ಪು ನೀಡಬೇಡಿ, ಇದು ನಮ್ಮ ಜೀವನ’: ಮೌನ ಮುರಿದ ಹಿಮಾಚಲದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ಸಹೋದರರು

 

ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಸಿರ್ಮೌರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿಲೈ ಗ್ರಾಮದ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರು ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿರುವ ಘಟನೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆದಿದೆ. ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ವಿವಾಹವು ‘ಜೋಡಿದಾರ್ ಪ್ರಥಾ’ ಎಂಬ ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಹೋದರರನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಘಟನೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗಿದ್ದು, ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಈ ವರದಿಯು ಈ ವಿವಾಹದ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಘಟನೆಯ ವಿವರ

ಜುಲೈ 12 ರಿಂದ 14, 2025ರವರೆಗೆ ನಡೆದ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಈ ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸಿರ್ಮೌರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿಲೈನ ಥಿಂಡೋ ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರದೀಪ್ ನೇಗಿ ಮತ್ತು ಕಪಿಲ್ ನೇಗಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರು, ಕುನ್ಹತ್ ಗ್ರಾಮದ ಸುನೀತಾ ಚೌಹಾನ್ ಎಂಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು. ಈ ವಿವಾಹವು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಾಂಗೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಾದ ‘ಜೋಡಿದಾರ್’ ಅಥವಾ ‘ಜಜ್ಡಾ’ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು, ಇದನ್ನು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕಂದಾಯ ಕಾನೂನುಗಳು ಗುರುತಿಸಿವೆ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಹಟ್ಟಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದು, ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು.

ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭವು ಸ್ಥಳೀಯ ಜಾನಪದ ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಸಮಾರಂಭದ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗಿದ್ದು, ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಮೂಡಿಸಿವೆ.

ಜೋಡಿದಾರ್ ಪ್ರಥಾ: ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಹತ್ವ

ಜೋಡಿದಾರ್ ಪ್ರಥಾ ಎಂಬುದು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಹಟ್ಟಿ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಪಾಲಿಸಲ್ಪಡುವ ಬಹುಪತಿತ್ವದ (ಪಾಲಿಯಾಂಡ್ರಿ) ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸಹೋದರರ ನಡುವಿನ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಂದ್ರೀಯ ಹಟ್ಟಿ ಸಮಿತಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಕುಂದನ್ ಸಿಂಗ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದು, ಕುಟುಂಬದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಾಪಾಡಲು ಮತ್ತು ಸಹೋದರರ ನಡುವೆ ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.

ಈ ಪ್ರಥೆಯು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕಿನ್ನೌರ್, ಲಾಹೌಲ್-ಸ್ಪಿತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಜೌನ್ಸಾರ್-ಬಾವರ್‌ನಂತಹ ಇತರ ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಶಿಕ್ಷಣದ ಹೆಚ್ಚಳ, ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಚಲಿತತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಸಹೋದರರ ಮತ್ತು ಸುನೀತಾಳ ಹೇಳಿಕೆ

ಪ್ರದೀಪ್ ನೇಗಿ, ಜಲ್ ಶಕ್ತಿ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಿ, ಮತ್ತು ಕಪಿಲ್ ನೇಗಿ, ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೆಫ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು, ಈ ವಿವಾಹವು ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಒಪ್ಪಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. “ನಾವು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಜಂಟಿ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿತ್ತು,” ಎಂದು ಪ್ರದೀಪ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕಪಿಲ್, “ನಾನು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಈ ವಿವಾಹವು ನಮ್ಮ ಪತ್ನಿಗೆ ಸ್ಥಿರತೆ, ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ಯಾವಾಗಲೂ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ,” ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸುನೀತಾ ಚೌಹಾನ್ ಕೂಡ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ತನಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದೆ ಈ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. “ನಾನು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಗೌರವಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಈ ಬಂಧವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ,” ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಹುಪತಿತ್ವವು ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ 1955 ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕಂದಾಯ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ‘ಜೋಡಿದಾರ್’ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, 2022ರಲ್ಲಿ ಹಟ್ಟಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಬುಡಕಟ್ಟು (Scheduled Tribe) ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು, ಇಂತಹ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಕಾನೂನು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೆಂದ್ರೀಯ ಹಟ್ಟಿ ಸಮಿತಿಯ ಕಾನೂನು ಸಲಹೆಗಾರ ರಾನ್‌ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಿಂದ ‘ಜೋಡಿದಾರ್ ಕಾಯ್ದೆ’ಯಡಿ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಶಾಸ್ತ್ರಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಟೀಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ

ಈ ವಿವಾಹವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗಿದ್ದು, ಕೆಲವರು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕೆಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. “ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯದವರು ಟೀಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿವಾಹವು ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ನಡೆದಿದೆ. ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಇದರಿಂದ ಸಂತೋಷವಾಗಿದೆ,” ಎಂದು ಪ್ರದೀಪ್ ಟೀಕಾಕಾರರಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಟೀಕೆಗಳು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ‘ಅಪ್ರಗತಿಶೀಲ’ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದರೂ, ಹಲವರು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮ

ಈ ಘಟನೆಯು ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದೆ. ಹಟ್ಟಿ ಸಮುದಾಯದ ಜನರಿಗೆ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಕೇವಲ ಆಚರಣೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಗುರುತಿನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆಧುನೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಪ್ರಥೆಯು ಕ್ರಮೇಣ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಘಟನೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ.

ಪ್ರದೀಪ್, ಕಪಿಲ್ ಮತ್ತು ಸುನೀತಾ ಚೌಹಾನ್ ಅವರ ವಿವಾಹವು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಹಟ್ಟಿ ಸಮುದಾಯದ ಜೋಡಿದಾರ್ ಪ್ರಥಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿದೆ. ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಆಧುನಿಕ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಆಚರಣೆಗಳು ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಈ ಘಟನೆಯು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನು ಓದಿ: ಒಂದೇ ಯುವತಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ಸಹೋದರರು- ಇದೇನಿದು ಪಾಲಿಅಂಡ್ರಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ?